Geçen yıl Şubat ayında Türkiye deprem felaketinde 54 binden fazla insanını kaybederken binlerce ev ve yerleşim yeri de yok olmuş 107 bin insan ise yaralanmıştı. Türkiye 7.8 şiddetindeki bu felaketin yaralarını halen sarmaya çabalarken 2024’e girdikten kısa bir süre sonra Japonya’da da felaket yaşandı…
Japonya’da yeni yılın ilk saatlerinde meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki deprem büyük bir korku yaratırken, depremde resmi verilere göre şu ana kadar en az 48 insan yaşamını yitirdi.
Uzmanlar, “2024’ün ilk günlerinde Japonya’nın batısında Türkiye’dekine benzer bir deprem yaşandı. Şu ana kadar yaralı sayısı 48 ve onlarca yaralı var. Buradaki fark nereden kaynaklanıyor” sorusunu sorarken, “Bunun yanıtı ise disiplin, önleme kültürü ve yüksek teknolojiye sahip inovasyonların kullanılmasının bir bileşimi” yanıtını verdi.
Yunan medyası Japonya ile Türkiye arasında kıyaslama yaparken bazı temel noktalara parmak bastı…
BİNALAR
Kahramanmaraş depreminde 345 bin dairenin (12 binden fazla binanın) yıkıldığına dikkat çeken uzmanlar, 4 milyon binanın hasar gördüğünü hatırlatırken uygunsuz inşa edilen binaların Türkiye’de büyük tepki çektiğini de hatırlattı. Haberlerde, “Japonya’da binalar gerçekten depreme dayanıklı olarak yapılıyor. Ahşap malzemeler kullanılarak yapılan tarihi binalar bile depreme dayanıklı oluyor. Dolayısıyla yeni binalarda da en yeni teknolojiler tercih ediliyor. Bu binalar sismik enerjiyi emerek yatak hareket ediyor, sallanıyor, eğiliyor ya da yana kayıyor ama yıkılmıyor” denildi.
Yunan Proto Thema gazetesinde yer alan haberde, “Bu ülkede depremden korunmak en büyük öncelik ve insan yaşamının korunması birinci öncelik. İkinci öncelik ise yapıların güvenliği” ifadesine yer verildi.
ERKEN UYARI SİSTEMİ
Yunan sismolog Gerasimos Papadopoulos, Japonya’da incelemelerde bulunduğunu ve depremden önce bütün cep telefonlarına bir uyarı mesajı geldiğini söyledi. Yunan medyasına konuşan Papadopoulos, “Bu çok özel bir deneyimdi. Resmi olarak depremi önceden bilip uyarıyorlardı” dedi. Japon hükümettinin dünyanın en meşhur deprem erken uyarı sistemi için en az 1 milyar dolar ödediği de belirtildi. Kinkyu Jishin Sokuho olarak bilinen erken uyarı sistemi kapsamında bütün ülkede 4245 ölçüm cihazı bulunurken bunlar Dünya’nın derinliğindeki hareketliliği inceliyor.
Olağandışı bir hareketlilik yaşanınca da uyarı veriyor. Eğer yaklaşmakta olan deprem Richter ölçeğinde 5’in üzerindeyse cep telefonu, TV kanalları ve radyo istasyonlarına uyarı gidiyor. Depremden yaklaşık 80 saniye önceye kadar uyarı gidiyor ve bu sayede insanlar daha güvenli yerlere kaçabiliyor.
Bu sistemin Japonya’daki hızlı trenlerle de entegre olduğu ve uyarı gelmesi durumunda trenin frenlerinin otomatik çalışarak durduğu da biliniyor. Öte yandan erken uyarı sistemi ayrıca en modern binalara da bağlı. Ve bu uyarı gelince modern binalardaki doğalgaz vanaları otomatik olarak kapanarak olası bir yangının önüne geçiliyor.
Japonya’nın saygın üniversitelerinden Tokyo Üniversitesi’ndeki bir araştırmada başkent Tokyo’daki binaların yüzde 87’sinin en güncel deprem teknolojileriyle inşa edildiği kayıtlara geçmişti. Gökdelenlerin genelde yüzlerce bilim insanının katkısıyla inşa edildiği de belirtildi.
Müteahhitlerin de binaların güvenliğine önem verdikleri belirtilirken bu sayede yatırımlarının da karşılığını alabildiği belirtildi. İnşaat yapan şirketlerin bu tür binalardaki evleri ve ofisleri çok daha yüksek fiyata satabildiği ve bu sayede “kazan-kazan” durumunun yaşandığına dikkat çekildi.
VERGİ AVANTAJI
Japonya hükümetinin, modern depreme dayanıklı binalar inşa eden şirketlere vergi indirimi ya da düşük ödemeli sigorta gibi avantajlar sunduğu da belirtildi.
Tokyo’daki birçok binada depremin şiddetini azaltan özel sistemler kullanıldığı belirtilirken bu teknolojiyi kullanmak isteyen müteahhitlerin sadece bunun için 51 milyon doları gözden çıkarması da bekleniyor. Binaların duvar ve pencerelerinin de sismik şoku emecek şekilde geliştirildiği aktarıldı.
Tsunamiye karşı birçok risk altındaki sahil bölgesinde dev dalga kıranlar olduğu ve bunun sayesinde tsunami dalgalarının yavaşlatılabildiğini hatırlatan uzmanlar, cep telefonu ya da televizyon-radyoya erişimi olmayanlar için hoparlörler uyarı sisteminin de olduğunu belirtti.
Tsunamiye karşı bazı bölgelerde milyarlarca dolar harcanarak yerlatı tünelleri ve yolları yapıldığı ve bu sayede Tokyo’nun sular altında kalmasının engellendiği ve tsunami sularının sel sularına yönlendirildiği de belirtildi.
46 MİLYAR DOLAR HARCANDI
Japonya’da hükümet depremle mücadele teknolojilerinin bakımı, tamiri ve yatırımı için ise rekor bir miktarı gözden çıkarmış durumda… Sadece 2023’te hükümet depremde vatandaşlarına zarar gelmemesi için 46.1 milyar dolar harcadı.
Yılda 2 bin depremin yaşandığı ülkede deprem konusundaki eğitimin ve tatbikatların da büyük bir önemi olduğu belirtildi.
